Người Nhật Bản luôn có khả năng nhận biết cái đẹp, tìm được sự thú vị trong những sự vật thông thường, biết đánh giá rất nhanh các hình dáng, màu sắc và dễ cảm nhận sự thanh lịch, giản dị. Có thể nói, đó là những năng khiếu bẩm sinh và có lẽ những khả năng như thế đã tạo nên nét đặc trưng trong đời sống văn hóa của người Nhật.
Nét tinh hoa của tư tưởng Nhật Bản phần lớn chịu ảnh hưởng của Thiền, nên ta khó có thể dùng từ ngữ để diễn tả mà chỉ có thể nắm bắt được thông qua sự cảm nhận. Đó cũng là trạng thái khi người ta không thể giải thích, mà chỉ có thể ghi lại, một số tín điều về lối sống, về văn hóa mà dân tộc khác có thể cho là không có cơ sở hợp lý, nhưng lại vẫn cứ là những nguồn gốc chân chính của mọi ứng xử của người Nhật Bản.
Khi biên soạn Tìm hiểu văn hóa Nhật Bản, chúng tôi đã sắp xếp dàn ý theo một bố cục gồm ba phần:
Khái quát về đất nước Nhật Bản;
Lịch sử văn hóa;
Đời sống văn hóa.
Tuy nhiên, chúng tôi tập trung chú ý nhiều hơn tới phần thứ ba và cố gắng đưa vào đó những hình ảnh sống động về mọi mặt của đời sống văn hóa để bạn đọc có thể hình dung được về một đỉnh núi Fuji, một mùa hoa anh đào, cũng như những vũ hội đặc sắc và những khái niệm của người Nhật...
Nếu có ý định tìm hiểu sâu về một nền văn hóa thì một cuốn sách không bao giờ là đủ, hơn nữa, nếu nền văn hóa ấy lại và cùng phong phú và đặc sắc như văn hóa Nhật Bản. Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách sẽ tạo ra những nét chấm phá đầu tiên để bạn đọc có được một cách nhìn mới, một cảm xúc mới về đất nước và con người Nhật Bản.