Tiếp nối truyền thống các tuyển tập Học và dạy “khoa học buồn thảm” thời hậu khủng hoảng và Tuyển tập dữ liệu lớn (Big Data), cuốn Tuyển tập bất bình đẳng này tập hợp một số bài do Nhóm Phân tích kinh tế tuyển dịch trong hơn ba năm qua.
Mười bài đầu của tuyển tập phác họa thực trạng của sự bất bình đẳng. Ngày nay, nhận định được sự đồng thuận cao từ giới kinh tế học, các định chế quốc tế đến chính quyền và công chúng, là những bất bình đẳng trong các nước - bất luận là thuộc các nước công nghiệp phát triển, các nước mới nổi hay các nước đang phát triển - đều ngày càng gia tăng trong vòng 30 năm qua. Sự gia tăng này có khả năng đe dọa trật tự chính trị, kinh tế, xã hội đã được xác lập. Dựa trên các dữ liệu phong phú hơn xưa, nhiều công trình thực nghiệm đã làm rõ nét nhiều chiều kích khác nhau của sự bất bình đẳng, vốn lúc đầu chỉ được nghiên cứu nhiều dưới khía cạnh kinh tế.
Nếu thực trạng của sự bất bình đẳng là khó phản bác thì việc truy tìm nguyên nhân của nó hiện vẫn còn là đối tượng của nhiều cuộc tranh luận, nhất là khi đặt vấn đề trong bối cảnh đầu thế kỉ XXI và sau cuộc khủng hoảng năm 2008-2009, với sự đan xen giữa những bất bình đẳng với các hiện tượng chính trị, toàn cầu hóa và sự phát triển vũ bão của những công nghệ mới. Mười bài tiếp theo của tuyển tập bước đầu tập hợp vài hướng phân tích mối quan hệ giữa bất bình đẳng, toàn cầu hóa, công nghệ và tài chính.
Song song với việc nhận diện nguyên ủy của vấn đề, cũng đã xuất hiện những giải pháp khả dĩ nhằm tìm cách vượt qua thách thức mà những bất bình đẳng đặt ra cho tất cả chúng ta, và được phác họa trong sáu bài tiếp theo.
Và cũng không thể không nhắc đến sáu bài trình bày sơ lược những tác giả và tác phẩm kinh điển đã đi đầu trong việc nhận thức, đánh giá, cảnh báo tầm quan trọng của vấn đề trong thời đại mới và đề xuất những hướng giải quyết.
Cuối cùng, hai bài cuối trong tuyển tập trình bày những thước đo thông dụng của sự bất bình đẳng.
Các bài tập hợp ở đây chỉ mới là những nét chấm phá của một bức tranh toàn cảnh rộng lớn hơn nhiều mà tuyển tập này không có tham vọng bao quát.
2) Mục lục
Lời giới thiệu
I. Những chiều kích của bất bình đẳng
François Bourguigon
Bất bình đẳng và tăng trưởng: Sự nổi lên của một hệ tư tưởng toàn cầu từ năm 1990 đến năm 2010
Kaushik Basu
Bất ổn tiềm ẩn của bất bình đẳng
Tổng hợp của Inequality.org
Các bất bình đẳng
Michael Dauderstädt
Bất bình đẳng ở châu Âu: Phức tạp và đa chiều
Oxfam Vietnam
Các chiều bất bình đẳng ở Việt Nam
Christian Gonzales, Sonali Jain-Chandra, Kalpana Kochhar, Monique Newiak và Tlek Zeinullayev (2015)
Những bất bình đẳng về giới làm tăng bất bình đẳng về thu nhập và kìm hãm tăng trưởng
Christian Proaño
Có phải cuối cùng vấn đề bất bình đẳng thu nhập đã đứng đầu trong chương trình nghị sự của Quỹ Tiền tệ Quốc tế?
Christian Chavagneux
Lucas Chancel: “Bất bình đẳng đã tiến triển ở mọi nơi, nhưng không cùng tốc độ”
Martin Anota
Trốn thuế và bất bình đẳng về của cải
Grzegorz Ekiert, Jan Kubick và Michal Wenzel
Xã hội dân sự và ba chiều kích về bất bình đẳng ở Ba Lan sau 1989
II. Bất bình đẳng, toàn cầu hóa, công nghệ và tài chính
C. J. Polychroniou
Những huyền thoại về toàn cầu hóa: Phỏng vấn Noam Chomsky và Ha-Joon Chang
Branko Milanovic
Tại sao bất bình đẳng toàn cầu lại quan trọng
Tại sao bất bình đẳng cực đoan gây ra sự sụp đổ về kinh tế
Branko Milanovic
Toàn cầu hóa, di cư, bất bình đẳng gia tăng, chủ nghĩa dân túy…
Christian Chavagneux
Theo IMF: Toàn cầu hóa nền tài chính nuôi dưỡng sự bất bình đẳng
J. Bradford DeLong
Bất bình đẳng và Internet
Kenneth Rogoff
Công nghệ và bất bình đẳng
Christian Chavagneux
Dựa quá nhiều vào nền tài chính
Nicola Phillips
Quyền lực và bất bình đẳng trong kinh tế chính trị học toàn cầu
III. Những giải pháp khả dĩ
Kaushik Basu
Các chuyên gia và bất bình đẳng
Tancrède Voituriez, Emmanuelle Cathelineau, Françoise Rivière
Ngăn chặn sự bất bình đẳng
Tony Atkinson
Bất bình đẳng: Chúng ta có thể làm được gì?
Gaël Giraud
Chẩn đoán và những giải pháp của các nhà kinh tế
Philippe Aghion
Liệu có thể dung hòa sự tăng trưởng kinh tế bằng sự đổi mới sáng tạo và việc kiểm soát tình trạng bất bình đẳng?
Robert J. Shiller
Robot hóa có nên được miễn thuế?
IV. Bất bình đẳng: Những tác giả và tác phẩm kinh điển
Gilles Dostaler
Amartya Sen, kinh tế học phục vụ cho sự phát triển con người
Thomas Piketty
Anthony B. Atkinson đã mất
The Economist
Anthony B. Atkinson, nhà kinh tế học và chuyên gia người Anh về bất bình đẳng, đã qua đời vào ngày 1/1
Tom Clark
Tony Atkinson chưa bao giờ ngừng tin vào một lựa chọn thay thế
Christian Chavagneux
Bất bình đẳng
Nguyễn Quang
Đọc công trình của Thomas Piketty Tư bản thế kỉ XXI