101 bộ phim Việt Nam hay nhất là một dự án tâm huyết của nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm nhằm tôn vinh các tài năng điện ảnh và các tác phẩm kinh điển đang dần rơi vào quên lãng. Cuốn sách là một hành trình trải nghiệm lịch sử phim ảnh Việt Nam.
Giữa hàng trăm bộ phim kinh điển của thế giới với các thủ pháp điện ảnh và nghệ thuật kể chuyện bậc thầy, thì những bộ phim hay của điện ảnh Việt Nam vẫn là những tác phẩm sẽ có thể gây được sự xúc động nhất cho người Việt. Cảm giác được tắm trong ngôn ngữ tiếng Việt thuần nhị; được chiêm ngưỡng cảnh đẹp và văn hóa Việt Nam qua các vùng miền; và được chứng kiến những cảnh đời cay đắng, nhọc nhằn, gian khó nhưng vẫn tràn đầy sức sống của người Việt Nam qua các thời kỳ khác nhau là một trải nghiệm không gì sánh được.
Với tỷ lệ 10 chọn 1, tác giả đã hệ thống hóa những bộ phim hay hằng năm, những bộ phim đã phần nào được kiểm chứng qua những giải thưởng tại các kỳ Liên hoan phim Việt Nam hoặc các giải thưởng quốc tế. Các bộ phim được lựa chọn qua các thời kỳ, các thể loại, các phong cách: từ các bộ phim thời chiến tranh đến hậu chiến, từ phim thời đầu mì ăn liền đến phim của thế hệ làn gió mới, từ phim của đạo diễn nội địa đến phim của đạo diễn Việt kiều trở về, từ phim Việt sản xuất trong nước đến phim Việt sản xuất ở nước ngoài, từ phim truyện đến phim tài liệu, từ một số bộ phim thương mại thành công lớn về doanh thu và có chất lượng khá trở lên đến một số bộ phim độc lập của các đạo diễn trẻ thuộc thế hệ mới, đạt được một số giải thưởng triển vọng ở những liên hoan phim hàng đầu trên thế giới…
Trong cuốn sách này, có những tác phẩm có tuổi đời rất cao như: Con chim vành khuyên, Đến hẹn lại lên, Chị Dậu, Thằng Bờm, Bao giờ cho đến tháng Mười, Cánh đồng hoang, Cô gái trên sông... lại có những tác phẩm được cập nhật mới như: Thương nhớ đồng quê, Mùa ổi, Đời cát, Sống trong sợ hãi, Chuyện của Pao... hay những bộ phim mang đến một thứ mỹ cảm điện ảnh khác lạ của các đạo diễn Việt kiều trở về nước làm phim như: Mùi đu đủ xanh, Xích lô, Ba mùa, Mùa hè chiều thẳng đứng, Mùa len trâu, Song lang… Mỗi tác phẩm đều được cung cấp đầy đủ thông tin về ê-kip làm phim, thời lượng, năm sản xuất… cùng với ảnh minh họa phim đen trắng hoặc màu. Với lần tái bản này, cuốn sách cũng đã cập nhật bổ sung nhiều tác phẩm điện ảnh mới nhất cho đến năm 2024 cùng với một diện mạo mới từ bìa đến ruột.
Đối với nhà phê bình Lê Hồng Lâm, “101 phim Việt Nam hay nhất là cuốn sách dành cho những người yêu điện ảnh, đặc biệt là điện ảnh Việt Nam; là cuốn sách giúp chúng ta nhớ lại những năm tháng tuổi thơ, thanh xuân với những bộ phim đi cùng năm tháng; là cuốn sách dành cho những sinh viên học trường sân khấu điện ảnh; là cuốn sách cho những bạn đang hoạt động trong ngành điện ảnh, làm phim, viết báo về điện ảnh hoặc đơn giản là một món quà tặng cho người thân, bạn bè...”
Sinh năm 1977. Tốt nghiệp khoa Báo chí, Đại học Quốc gia Hà Nội. Đã có hơn 25 năm làm việc trong lĩnh vực báo chí và phê bình phim. Hiện là nhà báo và nhà phê bình điện ảnh tự do.
