Chiến lược toàn cầu của Mỹ để duy trì vị thế đặc biệt của mình trên thế giới là gì? Bàn Cờ Lớn chính là câu trả lời.
Khi thế kỷ 20 sắp kết thúc, Mỹ đã nổi lên như một siêu cường duy nhất của thế giới: Không có quốc gia nào khác sở hữu sức mạnh quân sự và kinh tế tương đương hoặc có lợi ích vượt trội toàn cầu. Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng mà nước Mỹ phải đối mặt vẫn chưa được trả lời: Chiến lược toàn cầu của quốc gia này để duy trì vị thế đặc biệt của mình trên thế giới là gì? Zbigniew Brzezinski đã giải quyết câu hỏi này ngay từ đầu trong cuốn sách đầy ẩn ý và phá cách này.
Bàn cờ lớn thể hiện tầm nhìn địa chiến lược táo bạo và khiêu khích của Brzezinski dành cho sự ưu việt của nước Mỹ trong thế kỷ 21. Điểm trọng tâm trong phân tích của ông là việc thực thi quyền lực trên lục địa Á-Âu, nơi tập trung phần lớn dân số, tài nguyên thiên nhiên và hoạt động kinh tế của toàn cầu. Trải dài từ Bồ Đào Nha đến Eo biển Bering, từ Lapland đến Malaysia, lục địa Á-Âu chính là một bàn cờ vĩ đại, nơi mà quyền lực tối cao của nước Mỹ sẽ được phê chuẩn và thách thức trong một tầm nhìn dài hạn của những năm sau này. Từ đó, nhiệm vụ mà nước Mỹ phải đối mặt là hiểu về những thay đổi địa chính trị mới trong khu vực này, nhằm đề phòng những đối thủ cạnh tranh mới, quản lý các cuộc xung đột và mối quan hệ ở châu Âu, châu Á và Trung Đông sau sự sụp đổ của Liên Xô để không có siêu cường đối thủ nào phát sinh có thể đe dọa lợi ích sống còn, sự thịnh vượng hay sức mạnh toàn cầu dành riêng cho nước Mỹ.
Tại sao Pháp và Đức sẽ đóng vai trò địa chiến lược quan trọng, trong khi Anh và Nhật Bản thì không? Tại sao việc mở rộng NATO mang lại cho Nga cơ hội để xóa bỏ những sai lầm trong quá khứ và tại sao Nga không thể bỏ qua cơ hội này sang một bên? Tại sao số phận của Ukraine và Azerbaijan rất quan trọng đối với Mỹ? Tại sao Trung Quốc có khả năng trở thành một mối đe dọa? Tại sao nước Mỹ không chỉ là siêu cường thực sự toàn cầu đầu tiên mà còn là cuối cùng – và ý nghĩa của di sản Mỹ là gì?
Những kết luận ban đầu và đáng ngạc nhiên của Brzezinski đã thay đổi những hiểu biết khôn ngoan thông thường khi ông đặt nền tảng cho một tầm nhìn mới và hấp dẫn về lợi ích sống còn của nước Mỹ. Một lần nữa, Zbigniew Brzezinski đã cung cấp một hướng dẫn triết học và thực tiễn để duy trì và quản lý sức mạnh toàn cầu của Mỹ.
Đánh giá chung về cuốn sách "Bàn Cờ Lớn"
“Công lao to lớn của cuốn sách này nằm ở sự phân tích về triển vọng mang tính chiến lược và các vấn đề nan giải về chính sách của một loạt các quốc gia ở khối lục địa Á-Âu, một sự nghiên cứu tổng thể đầy đủ được thực hiện một cách sáng suốt. Phân tích của Brzezinski về mối quan hệ tay ba giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ – cùng với các khuyến nghị chính sách xuất phát từ đó – là đặc biệt hữu ích.”– David C. Hendrickson, Foreign Affairs.
“Bàn cờ lớn là cuốn sách mà chúng tôi đã chờ đợi: một sự phơi bày thể hiện rõ ràng, cứng rắn, dứt khoát về lợi ích chiến lược của nước Mỹ trong thế giới thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh.” – Samuel Huntington, tác giả của Sự va chạm giữa các nền văn minh và sự tái lập trật tự thế giới.
“Bàn cờ lớn sẽ làm sửng sốt những bạn đọc còn rụt rè, làm điên đảo những độc giả thiếu sáng kiến, và truyền cảm hứng cho những ai suy nghĩ thấu đáo. Dành cho những người tin rằng Mỹ nên đứng ở vai trò lãnh đạo nhưng không chắc chắn có thể thực hiện điều đó bằng cách nào, cuốn sách cung cấp một tầm nhìn thực dụng và đầy tính thuyết phục. Đối với những người phụ trách quá trình hoạch định chính sách Mỹ, đây là một cuốn sổ tay hướng dẫn bắt buộc.” – Trung Tướng William E. Odom, Giám đốc Nghiên cứu An ninh Quốc gia, Viện Hudson.
Là cựu cố vấn quốc gia dưới thời Tổng thống Jimmy Carter, ông là nhà tư vấn và ủy viên của Trung tâm Nghiên cu Quốc tế và Chiến lược (CSIS, Hoa Kỳ), đồng thời là giáo sư chính sách đối ngoại Hoa Kỳ ở School of Advanced International Studies (Trường Nghiên cu Quốc tế Nâng cao) thuộc Đại học John Hopskin.
