Tác phẩm “Chủng tộc và lịch sử” (Race et Histoire) ra đời vào năm 1952 theo đề nghị của UNESCO, đây là một tiểu luận ngắn nhưng có tầm vóc triết học rộng lớn. Tác phẩm được viết dưới hình thức là một bài viết chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, Lévi-Strauss đã đặt lại câu hỏi căn bản về văn minh: liệu “tiến bộ” có đồng nghĩa với “thượng đẳng”, hay chỉ là một cách nhìn cục bộ của phương Tây?
Trong “Chủng tộc và lịch sử”, Lévi-Strauss đã phê phán sâu sắc thuyết tiến hóa giả (pseudo-évolutionnisme), vốn coi mọi nền văn hóa như các bậc thang phát triển hướng tới một đích chung. Ông nhấn mạnh rằng lịch sử nhân loại không phải là một đường thẳng, mà là mạng lưới phong phú của những “lịch sử lũy tích” và “lịch sử đứng yên”, nơi mỗi nền văn hóa tìm thấy ý nghĩa riêng trong mối tương quan với các nền văn hóa khác.
Bằng giọng văn chính xác, sáng mà vẫn thấm đẫm nhân văn, “Chủng tộc và lịch sử” không chỉ là một văn bản chống kỳ thị mà còn là bản tuyên ngôn về tính bình đẳng trí tuệ của loài người.
Cuốn sách dành cho các bạn độc giả yêu thích tìm hiểu về nhân chủng học, về lịch sử chủng tộc, độc giả phổ thông.
Mục lục của cuốn sách:
01 Chủng tộc và văn hóa
02 Tính đa dạng của các nền văn hóa
03 Thuyết tộc người là trung tâm
04 Các nền văn hóa cổ xưa và các nền văn hóa nguyên thủy
05 Ý tưởng về sự tiến bộ
06 Lịch sử đứng yên và lịch sử lũy tích
07 Vị trí của văn minh phương Tây
08 Ngẫu nhiên và văn minh
09 Sự cộng tác của các nền văn hóa\
10 Ý nghĩ hai mặt của sự tiến bộ
Phụ lục: Sự nghiệp của Claude Lévi-Strauss
Thông tin tác giả Claude Lévi-Strauss
Claude Lévi-Strauss Là một trong những nhà nhân học, dân tộc học, một nhà tư tưởng và nhà văn lớn nhất của thế giới trong nửa cuối thế kỷ 20. Ông sinh năm 1908, cha là họa sĩ chân dung, rất thích sưu tầm những đồ vật quý hiếm. Theo gương cha, cậu bé cũng say mê đi tìm những tác phẩm nghệ thuật của các dân tộc xa lạ. Học khoa triết ở đại học Sorbonne, anh thanh niên Claude gặp và quen thân với những trí tuệ lớn nhất của nước Pháp thời bấy giờ: Simone de Beauvoir và Merleau-Ponty.
Năm 1934, một cuốn sách đọc được tình cờ, cuốn Xã hội học nguyên thuỷ của Lowie, đã quyết định cả cuộc đời anh: trở thành nhà dân tộc học.
Năm 1935, được bổ nhiệm giáo sư ở đại học São Paolo, Brazil, Claude Lévi-Strauss lần đầu tiên có cơ hội tiến hành những chuyến khảo sát dân tộc học ngắn và viết tác phẩm dân tộc học đầu tay Góp phần nghiên cứu tổ chức xã hội của người Bororo. Bị gọi về Pháp để tham gia “cuộc chiến tranh kỳ quặc” vào năm 1939, đến năm 1941 được giải ngũ ông liền sang Mỹ, dạy ở trường New School for Social Research và viện Cao học New York. Ông còn sống và làm việc ở Mỹ cho đến năm 1947 với tư cách tùy viên văn hóa sứ quán Pháp.
Trở về Pháp sau đó, Claude Lévi-Strauss thực sự lao vào sự nghiệp sáng tác phong phú và đồ sộ của mình. Những tác phẩm quan trọng nhất của ông lần lượt ra đời: Đời sống gia đình của người Anh- điêng Nambikwara, Cấu trúc sơ đẳng của quan hệ họ hàng, Nhiệt đới buồn, Nhân học cấu trúc, Tín ngưỡng tô-tem ngày nay, Tư duy man dã, và bộ sách lớn Huyền thoại học gồm bốn cuốn Cái Sống và cái Chín, Từ Mật ong đến Tro, Về nguồn gốc các lối ăn, Con người trần trụi, tiếp sau là Con đường đi của các Mặt nạ, Bản sắc, Gần và Xa…
