Alfred Adler (1870–1937) là một bác sĩ y khoa, nhà tâm lý trị liệu người Áo, nhà sáng lập trường phái tâm lý học cá nhân (individual psychology). Ông nổi tiếng với những đóng góp cho lĩnh vực tâm lý học và ông có một cách tiếp cận độc đáo để hiểu hành vi của con người. Adler nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu cá nhân trong bối cảnh xã hội của họ. Cuốn sách Khoa học về cuộc sống được xuất bản vào năm 1930, trong đó Adler bàn thảo về những vấn đề của tâm lý học cá nhân và những ứng dụng của lý thuyết/trường phái này trong đời sống thường nhật của con người, như: các phức cảm tự ti, phức cảm tự tôn, phong cách sống và các khía cạnh xã hội khác như tình yêu và hôn nhân, giới tính và tính dục, trẻ em và sự giáo dục trẻ em, cảm thức xã hội và lương năng thông thường.v.v... Đây là một cuốn sách có tầm quan trọng trong lịch sử phân tâm học và trị liệu của Adler.
Trích đoạn:
"Triết gia vĩ đại William James từng nói chỉ một nền khoa học gắn liền với đời sống mới thực sự là một nền khoa học. Cũng có thể nói rằng trong một nền khoa học gắn liền với đời sống, lý thuyết và thực hành là hai yếu tố không thể tách rời. Khoa học về cuộc sống, chính vì được xây dựng trực tiếp dựa trên nhịp chuyển động của đời sống, nên tự nó trở thành một khoa học về nhân sinh. Điều này lại càng đúng với Tâm lý học Cá nhân. Tâm lý học Cá nhân muốn nghiên cứu đời sống con người như một toàn thể, coi từng phản ứng, từng động thái và thôi thúc như một khía cạnh biểu đạt thái độ của cá nhân đối với cuộc sống. Một nền khoa học như thế nhất thiết phải mang định hướng thực tiễn, vì nhờ tri thức, ta có thể điều chỉnh và thay đổi thái độ của chính mình. Chính vì vậy mà Tâm lý học Cá nhân mang tính tiên tri (prophetic) theo hai nghĩa: không chỉ tiên đoán điều sẽ xảy đến, mà giống như nhà tiên tri Jonah, nó còn tiên đoán điều gì phải xảy ra để điều ấy không xảy ra.
Tâm lý học Cá nhân ra đời từ nỗ lực nhằm lý giải động lực sáng tạo bí ẩn của đời sống, một sức mạnh tự biểu đạt qua khát vọng phát triển, vươn lên, chinh phục, và thậm chí bù đắp cho thất bại bằng cách tìm kiếm thành công trên một phương diện khác. Đó là một sức mạnh hướng đến một mục đích, nó tự biểu đạt mình qua nỗ lực nhằm đạt đến một mục tiêu, và trong quá trình ấy, mọi động thái của cơ thể lẫn tinh thần đều điều hợp với nhau. Vậy nên, thật vô lý khi nghiên cứu những vận động của cơ thể hay trạng thái của tinh thần trong sự trừu tượng hóa, tách rời khỏi chỉnh thể cá nhân. Chẳng hạn, trong tâm lý học tội phạm, mấu chốt là thủ phạm, không phải là tội ác. Nếu không nhìn nhận tội ác như một sự kiện trong tiến trình đời sống của một cá nhân cụ thể, thì dù có nghiên cứu nó bao nhiêu, ta cũng sẽ chẳng bao giờ thấu hiểu được bản chất thực sự của hành vi phạm pháp. Cùng một hành vi có thể bị xem là tội ác trong một trường hợp, nhưng lại không hẳn là tội ác trong một trường hợp khác. Cần phải hiểu được bối cảnh của cá nhân ấy, cái đích mà đời sống hắn ta hướng đến, vì nó chính là yếu tố quyết định phương hướng chung của mọi hành động. Khi đã nắm được mục đích này, ta sẽ nhận ra ý nghĩa ẩn sau từng hành động rời rạc, sẽ thấy chúng như những bộ phận cấu thành một tổng thể. Ngược lại, khi nghiên cứu từng bộ phận trong mối liên hệ với tổng thể, ta cũng sẽ càng hiểu thấu bức tranh toàn cảnh."
MỤC LỤC
GIỚI THIỆU VỀ ADLER
Chương 1. Khoa học về lối sống
Chương 2. Phức cảm tự ti
Chương 3. Phức cảm tự tôn
Chương 4. Phong cách sống
Chương 5. Ký ức tuổi thơ
Chương 6. Thái độ và cử chỉ
Chương 7. Giải mộng
Chương 8. Trẻ em có vấn đề tâm lý và việc giáo dục chúng
Chương 9. Vấn đề xã hội và sự thích ứng xã hội
Chương 10. Cảm thức xã hội, lương năng thông thường và phức cảm tự ti
Chương. Tình yêu và hôn nhân
Chương 12. Tính dục và những vấn đề liên quan
KẾT LUẬN
“Hồi ức, giấc mơ, suy ngẫm” - Hành trình vào nội tâm của Carl Jung
“Hồi ức, Giấc mơ, Suy ngẫm” (tên tiếng anh: “Memories, Dreams, Reflections”) là cuốn hồi ký được viết vào cuối đời của nhà tâm lý học vĩ đại Carl Gustav Jung, phần lớn qua lời kể cho người cộng sự Aniela Jaffé, rồi được chính ông biên tập, chỉnh sửa và bổ sung.
Trong tác phẩm này, ông không kể lại cuộc đời mình theo trình tự thời gian hay liệt kê các sự kiện quan trọng, mà ông dẫn dắt người đọc đi sâu vào thế giới nội tâm - nơi những ký ức tuổi thơ, những giấc mơ kỳ lạ, trải nghiệm huyền bí và suy tư triết lý hòa quyện thành một hành trình tự khám phá phi thường mà ông đã trải qua - như một cách đối thoại với thế hệ sau.
“Tôi chỉ có thể hiểu được bản thân nhờ những diễn biến nội tâm. Chính những điều này đã tạo nên sự kỳ lạ của cuộc đời tôi, và những điều này là đối tượng của cuốn tự truyện của tôi” - Carl Jung
Một kho tàng tư tưởng từ chính trải nghiệm sống
Cuốn sách thể hiện rõ những ý tưởng then chốt đã định hình nên tư tưởng và học thuyết phân tâm học của Jung. Đầu tiên là khái niệm “cá nhân hóa” (individuation) - hành trình tâm lý suốt đời để hợp nhất cái tôi ý thức với phần vô thức sâu thẳm, nhằm trở thành con người trọn vẹn. Jung cho rằng chỉ khi ta dám đối diện với bóng tối nội tâm, ta mới có thể thực sự hiểu và hoàn thiện bản thân.
Một trong những đóng góp nổi bật khác là lý thuyết về “vô thức tập thể” và “các nguyên mẫu” (archetypes) - nơi Jung khám phá những biểu tượng, hình ảnh và mô thức chung của nhân loại được lưu giữ trong tâm trí chúng ta qua hàng ngàn năm tiến hóa văn hóa. Ông cho rằng giấc mơ, thần thoại và tôn giáo đều là ngôn ngữ biểu tượng của tầng vô thức này.
Thông qua những giấc mơ của chính mình, Jung đã tìm thấy con đường chữa lành và phát triển tâm lý. Ông tin rằng giấc mơ không đơn thuần là sự phản ánh cảm xúc, mà là những thông điệp sâu xa từ linh hồn, chỉ dẫn cho ta sống thật với chính mình.
Bên cạnh đó, Jung cũng dành nhiều trang viết để chiêm nghiệm về tôn giáo, cái chết, sự sống, và mối liên hệ giữa con người với cái thiêng liêng - thể hiện ông không chỉ là nhà khoa học mà còn là một nhà thần học hiện đại.
Cấu trúc và nội dung - Một đời sống kể từ bên trong
Cuốn sách được viết theo cả trật tự thời gian lẫn chủ đề nội tâm. Mở đầu là ký ức thời thơ ấu - nơi những giấc mơ kỳ dị và cảm giác khác biệt với thế giới xung quanh đã gieo mầm cho tư duy tâm linh sau này của ông. Jung kể về thời niên thiếu, những năm tháng học hành, và đặc biệt là thời kỳ làm việc cùng Freud - người thầy, người bạn, và cuối cùng là người ông phải chia tay vì khác biệt tư tưởng.
Phần sâu sắc nhất của cuốn sách là khi Jung kể lại giai đoạn khủng hoảng sau khi rời xa Freud - ông rơi vào trạng thái khủng hoảng tâm lý, buộc phải quay về với chính mình qua những giấc mơ, hình ảnh tưởng tượng và chiêm nghiệm nội tâm. Chính trong giai đoạn này, nhiều khái niệm tâm lý học lớn đã ra đời từ chính trải nghiệm sống, chứ không phải từ lý thuyết thuần túy.
Những chương cuối cùng giống như những bài thiền văn, nơi Jung không còn viết với tư cách nhà khoa học, mà như một con người đi tìm câu trả lời cho sự sống, cái chết và ý nghĩa tồn tại.
