Nội dung cuốn sách gồm ba phần. Trong đó, phần thứ nhất “Thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi mặt trận Điện Biên Phủ”, gồm sáu bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cán bộ, chiến sĩ mặt trận Điện Biên Phủ. Người khen ngợi bộ đội, dân công, thanh niên xung phong và đồng bào Tây Bắc… đã đoàn kết, dũng cảm phục vụ chiến đấu và chiến đấu trong trận quyết chiến chiến lược của quân và dân ta.
Phần thứ hai “Điện Biên Phủ”, trình bày diễn biến của Chiến dịch Điện Biên Phủ và phân tích, luận giải sâu sắc của tác giả về sự kiện lịch sử vĩ đại này. Tác giả đã phân tích hình thái cuộc kháng chiến của ta vào mùa hè năm 1953, vạch rõ âm mưu thâm độc của thực dân Pháp, trình bày những chủ trương vô cùng sáng suốt của Đảng ta, nhắc lại diễn biến của tình hình chiến sự, nêu rõ ý nghĩa to lớn của Chiến thắng Điện Biên Phủ và của các chiến thắng Đông Xuân nói chung.
Phần thứ ba “Các bài viết về Điện Biên Phủ”, gồm những bài viết, bài trả lời phỏng vấn… của Đại tướng Võ Nguyên Giáp về Chiến thắng Điện Biên Phủ, như: Nhận định về ý nghĩa của chiến dịch Điện Biên Phủ; Bài học thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ; Trả lời phỏng vấn của tuần báo “Cách mạng châu Phi” nhân kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ (tháng 5 năm 1963); Quyết định khó khăn nhất…
Ngoài ra còn có phần Phụ lục, cung cấp một số nhật lệnh, thư, lệnh động viên, mệnh lệnh tiến công, báo cáo, lịch diễn biến những sự kiện chính của Chiến dịch Điện Biên Phủ…
Cuốn sách ‘Điện Biên Phủ – Lịch sử và ký ức’ đặc biệt ở chỗ nó không chỉ được ngợi ca bởi các sử gia, tướng lĩnh Việt Nam, mà còn được thừa nhận bởi chính các tướng Pháp, quan chức Pháp và sử gia, nhà báo quốc tế.
Cuốn sách tuyển chọn các bài viết phân tích, đánh giá sâu sắc về chiến dịch Điện Biên Phủ của các tướng lĩnh có mặt trực tiếp, chỉ huy, tham gia chiến dịch năm ấy, các nhà khoa học, nhà bình luận quân sự, nhà văn, nhà báo ở trong và ngoài nước đã được đăng tải trên các tạp chí Xưa & Nay, Lịch Sử Quân Sự, Lý Luận Chính Trị.
Nội dung cuốn sách được kết cấu làm ba phần.
Phần thứ nhất: Chiến thắng Điện Biên Phủ – Sáng ngời bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam.
Trong phần này, ngoài những bài viết của các chuyên gia, nhà sử học, thì còn tập hợp nhiều bài viết đánh giá về trận Điện Biên Phủ của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, các tướng lĩnh quân đội như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thượng tướng Hoàng Minh Thảo, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, Trung tướng Búi Công Ái, ông Nguyễn Cơ Thạch…
Ngoài ra bạn đọc còn được khám phá “sự thật về Điện Biên Phủ” dưới góc nhìn của một chuyên gia nước ngoài, ông Fritz Jensens.
Phần thứ hai: Những con người làm nên lịch sử.
Bạn đọc sẽ được tìm hiểu về vai trò của “những con người làm nên lịch sử”, làm lên chiến thắng Điện Biên Phủ.
Đầu tiên phải kể đến vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Lê Trọng Tấn, tướng Nguyễn Chánh…
Và những người làm nên lịch sử không thể thiếu những người lính anh hùng, những hậu phương vững mạnh tiếp lửa cho chiến trường, đặc biệt là nhân dân tỉnh Thanh Hóa, và đồng bào các dân tộc miền núi.
Phần thứ ba: Điện Biên Phủ – Những ngày tháng 5 lịch sử.
Phần này đặc biệt tập hợp nhiều bài viết của sử gia, nhà văn, nhà báo nước ngoài, đặc biệt là Pháp, viết về Điện Biên Phủ, về linh hồn của trận Điện Biên Phủ – Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Thông qua gần 200 bức ảnh chắt lọc và lựa chọn công phu, cuốn sách cho thấy những khoảnh khắc từ bên trong, từ nhiều góc nhìn về một trong những trận chiến nổi tiếng nhất, có sức ảnh hưởng lớn nhất đến thời cuộc toàn cầu thế kỷ 20.
Sách chia thành bốn phần theo tuyến tính thời gian.
Những con đường đến Điện Biên Phủ là tư liệu hình ảnh về bối cảnh, nguyên nhân sâu xa và trực tiếp hình thành “chảo lửa” Điện Biên.
Bên cạnh những bức ảnh có giá trị lịch sử và mang tính biểu tượng cao, sách cung cấp những thông tin tư liệu giúp bạn đọc nắm bắt bối cảnh chung cũng như thời điểm cụ thể mà “khoảnh khắc lịch sử” diễn ra.
