“Không phải không khó nhận ra những dấu vết “tự nhiên chủ nghĩa” trong nhiều trang viết trước đây của Tô Hoài, như trong Quê người, Giăng thề, Nhà nghèo… Cảnh đời buồn thảm và tức cười như thế đấy. Người viết cứ viết, và người đọc nghĩ sao thì tùy, chứ không cần định hướng, không cần thêm vào đấy một lời bình, một thái độ. Từ ấy, đôi khi một cảnh ngộ thật sự buồn thảm, lại vẫn cứ nhẹ tênh và gây cười, và do vậy những xúc động đáng có, hoặc nhà văn muốn có, bỗng bị tiêu tan hoặc giảm đi không ít.”
“Từ những ngày đầu cách mạng, rồi đi qua chiến tranh, hay về với thời bình, Tô Hoài không ngừng đi và viết. Cho đến khi ở độ tuổi gần 90, ngòi bút và tâm hồn ông vẫn luôn mở rộng đón những điều mới mẻ từ cuộc sống chứ không chỉ có hoài niệm về một thời đã qua.” - Chi Mai
“Đặc sắc của Tô Hoài trước năm 1945 là truyện ngắn, gồm truyện ngắn về loài vật và truyện ngắn về cảnh và người một vùng quê ven đô – quê ngoại và cũng là quê sinh – nơi tác giả sinh sống suốt đời…” - GS. Phong Lê
Tô Hoài (1920-2014) là một trong những tên tuổi lớn của văn học Việt Nam hiện đại và là cái tên được nhắc nhớ đầu tiên của mảng văn học thiếu nhi với tác phẩm kinh điển “Dế mèn phiêu lưu ký”. Ông là một trong những người sáng lập và cũng chính là người đặt tên cho Nhà xuất bản Kim Đồng. Trong suốt 94 năm tuổi đời và hơn 70 năm tuổi nghề, với một số lượng tác phẩm đồ sộ (gần 200 đầu sách) trải rộng trên nhiều đề tài: vùng quê ngoại thành Hà Nội - hiện tại và lịch sử; miền núi Tây Bắc và Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến; sáng tác cho thiếu nhi; chân dung và hồi ức... có thể nói, Tô Hoài là nhà văn của nhiều thời, của nhiều tầng lớp, độ tuổi khác nhau.
