Bài thơ Con cá dung thông, cũng như bài thơ Hãy gọi đúng tên tôi và nhiều bài thơ khác của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, cho chúng ta thấy được thế nào là hành động trên tinh thần Bát Nhã. Chia ra hai phía thù và bạn, người dưới người trên, kẻ mạnh kẻ yếu để mà tranh đấu, để kỳ thị thì đó chưa phải thực sự là hành động phát xuất từ đại bi tâm.
Mỗi một cái tên chỉ nhốt được một mảnh vụn của sự sống. Gọi đúng tên trong sự dung thông, tương tức, trùng trùng duyên khởi thì tất cả đều lên tiếng một lần, nhờ đó mà hoa trái của tuệ giác có cơ hội được biểu hiện. Chỉ có sự thức tỉnh mới mở được cánh cửa của đại bi tâm.
Tôi nhớ vào tháng 09 năm 2007, có ba vị nữ Phật tử Việt Nam đến Tu viện Lộc Uyển xin chụp một tấm hình với tôi, vì “Nhờ nghe bài Con cá dung thông sư cô hát mà chúng con ăn chay trường luôn!”.
Hôm nay tôi xin giới thiệu đến bạn đọc bài thơ Con cá dung thông với những bức tranh minh họa của Sư cô Chân Trăng Tuyết Hoa. Bài thơ, tôi tin chắc rằng, sẽ mãi là tiếng chuông chánh niệm giúp cho hành giả tiếp xúc sâu sắc với tuệ giác tương tức, vô ngã, bước vào cuộc đời với đôi mắt đầy thương yêu và hiểu biết.
Bởi vì tôi biết sự sống làm bằng sự chết
Cái có làm bằng cái không Mọi loài tương tức Tôi và em dung thông.
Xóm Mới, ngày 20 tháng 11 năm 2022 Thích Nữ Chân Không kính ghi
Sinh năm 1926 tại Thừa Thiên - Huế với tên khai sinh là Nguyễn Xuân Bảo, là một thiền sư, giảng viên, nhà văn với bút danh Nguyễn Lang, nhà thơ, nhà khảo cứu, nhà hoạt động xã hội, và người vận động cho hòa bình người Việt Nam. Ông sinh ra ở Thừa Thiên Huế, miền Trung Việt Nam, xuất gia theo Thiền tông vào năm 16 tuổi, trở thành một nhà sư vào năm 1949. Sau khi Hiệp định Paris được ký kết vào năm 1973, ông đã sống tại Pháp hơn 40 năm. Ông đã về nước và hiện sống tại Huế kể từ năm 2018.
Thích Nhất Hạnh được một số tờ báo đánh giá là nhà lãnh đạo Phật giáo có ảnh hưởng lớn thứ hai ở phương Tây chỉ sau Đạt-lại Lạt-ma. Ông là người đưa ra khái niệm "Phật giáo dấn thân" (engaged Buddhism) trong cuốn sách Việt Nam: Hoa sen trong Biển lửa (Vietnam: Lotus in a Sea of Fire) của ông xuất bản năm 1967. Thích Nhất Hạnh đã viết hơn 100 cuốn sách, trong số đó hơn 70 cuốn bằng tiếng Anh. Ông là người vận động cho phong trào hòa bình, với các giải pháp không bạo lực cho các mâu thuẫn.
