Từ lâu, dinh dưỡng thường được xem là một lĩnh vực khoa học trung lập, nơi các khuyến nghị về ăn uống được xây dựng dựa trên bằng chứng thực nghiệm, vì mục tiêu cải thiện sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, trong Định chế Ẩm thực và Dinh dưỡng, Marion Nestle - giáo sư Dinh dưỡng và Chính sách Y tế tại Đại học New York - đã chứng minh rằng, đằng sau mỗi lời khuyên tưởng như đơn giản như “ăn ít đường”, “hạn chế chất béo” hay “ưu tiên thực phẩm tự nhiên” là cả một mạng lưới phức tạp của quyền lực, tiền tệ và vận động chính trị.
Dựa trên ba thập kỷ nghiên cứu, giảng dạy và trực tiếp tham gia hoạch định chính sách công, Nestle vạch trần cách các tập đoàn thực phẩm tại Mỹ - và ngày càng nhiều quốc gia khác - chi phối không chỉ thói quen ăn uống của người tiêu dùng mà còn định hình cả các bộ hướng dẫn dinh dưỡng, chương trình thực phẩm học đường, nghiên cứu khoa học, và thậm chí cả các chiến dịch y tế cộng đồng. Với khả năng vận động hành lang mạnh mẽ, tài trợ cho các tổ chức học thuật, và xây dựng hình ảnh “thân thiện với sức khỏe”, các doanh nghiệp đã góp phần làm mờ ranh giới giữa lợi ích thương mại và khuyến nghị khoa học.
Cuốn sách đặt ra những câu hỏi gai góc nhưng thiết yếu: Vì sao lời khuyên “ăn ít đi” lại thường bị loại bỏ khỏi các tài liệu chính thức? Điều gì xảy ra khi nghiên cứu dinh dưỡng bị tài trợ bởi các tập đoàn có lợi ích kinh tế trực tiếp? Và nếu thực phẩm là một nhu cầu thiết yếu, liệu có công bằng không khi quyền được tiếp cận chế độ ăn lành mạnh lại bị chi phối bởi lợi nhuận?
Với văn phong rõ ràng, lập luận chặt chẽ và dẫn chứng phong phú, Định chế Ẩm thực và Dinh dưỡng không chỉ là một công trình học thuật xuất sắc về chính sách thực phẩm mà còn là lời cảnh tỉnh dành cho tất cả chúng ta - những người tiêu dùng tưởng như có quyền lựa chọn tự do. Thông điệp “Hãy bỏ phiếu bằng chiếc nĩa của bạn” mà Nestle để lại không phải là một khẩu hiệu, mà là lời kêu gọi hành động dựa trên nhận thức: rằng ăn uống là một hành vi mang tính chính trị, và mọi lựa chọn đều có tác động vượt xa bàn ăn.
Thông tin tác giả Marion Nestle
Marion Nestle là Giáo sư danh dự ngành Dinh dưỡng, Nghiên cứu Thực phẩm và Y tế Công cộng tại Đại học New York (NYU), nơi bà từng giữ chức Chủ nhiệm Khoa Dinh dưỡng trong nhiều năm. Bà được biết đến rộng rãi với tư cách là một trong những học giả tiên phong trong việc nghiên cứu mối liên hệ giữa chính sách công, ngành công nghiệp thực phẩm và sức khỏe cộng đồng. Các công trình của bà, trong đó có Food Politics (Định chế ẩm thực và dinh dưỡng), What to Eat và Safe Food, đã góp phần định hình lại cách chúng ta hiểu về thực phẩm – không chỉ là vật chất tiêu thụ, mà còn là sản phẩm của các lựa chọn chính trị, kinh tế và đạo đức. Với văn phong mạch lạc, lập luận sắc bén và tinh thần dấn thân học thuật, Marion Nestle đã truyền cảm hứng cho một thế hệ các nhà hoạt động, chuyên gia y tế và người tiêu dùng có ý thức trên khắp thế giới.
