Kể từ bước đầu tiên vác chuông đi đánh xứ người đầy vấp váp, thiếu kinh nghiệm của năm 2001, trong 20 năm đi triển lãm tranh ở một số nước châu Á, Châu Âu, Châu Úc đến Châu Mỹ, càng dày dặn kinh nghiệm càng có thêm thành tựu.
Nhưng phía sau những nụ cười, những thành công ấy là những chông gai, cạm bẫy rình rập. Gai nhọn hoắt bất ngờ đâm thẳng vào người, cạm bẫy khéo léo đua mình vào tròng. Đấy là những giây phút bang hoàng, điêu đứng, lảo đảo gắng gượng khôn cùng để níu giữ cho bằng được cuộc sống của phòng tranh than yêu, cuộc sống nửa đời sau của tôi bước và tuổi hưu. Chỉ xin kể vài chuyến đi còn để lại những điều khó quên…
Xuân Phượng Đạo diễn Xuân Phượng tên thật Nguyễn Thị Xuân Phượng, sinh năm 1929 tại Huế trong một gia đình hoàng tộc. Hồi nhỏ, bà sống cùng gia đình ở Đà Lạt. Cha bà là Thanh tra Học chính kiêm hiệu trưởng trường tiểu học duy nhất tại Đà Lạt khi đó. Tháng 6/1945, bà quyết định đi theo kháng chiến khi mới 16 tuổi. Trong thời gian ở chiến khu Việt Bắc cho đến khi hòa bình lập lại ở miền Bắc, bà đã trải qua nhiều nghề, trước khi chuyển qua học và làm phim tài liệu chiến trường.
Đạo diễn Xuân Phượng ghi tên mình vào lịch sử phim tài liệu Việt Nam, với các tác phẩm “Việt Nam và chiếc xe đạp” (1974), “Khi tiếng súng vừa tắt” (1975), “Khi những nụ cười trở lại” (1976), “Hai tiếng quê hương” (1978), “Tôi viết bài ca hồi sinh” (1979)… Tuy nhiên, những bộ phim tài liệu dù lừng lẫy đến đâu cũng không thể phản ánh hết cuộc đời nhiều thăng trầm của đạo diễn Xuân Phượng. Từng được đào tạo ngành y, rồi làm công nhân ở xưởng chế tạo chất nổ, rồi làm thông dịch viên ngoại giao, rồi làm truyền hình… Thậm chí, có giai đoạn đạo diễn Xuân Phượng còn đảm nhận vị trí Trưởng phòng khám Nhi quận Ba Đình - Hà Nội, mà một bệnh nhân đến bây giờ vẫn nhớ ơn bà là nhà văn Bảo Ninh.
