Việc phụ nữ tham gia triều chính trong lịch sử phong kiến nước ta vốn đã là hiếm. Tuy nhiên có một người phụ nữ, với tài năng và đức độ của bản thân, không chỉ tham gia triều chính mà còn trở thành một trong những danh nhân có tài trị nước. Đó chính là Nguyên phi Ỷ Lan, vốn xuất thân là một cô thôn nữ.
Khi được vua Lý Thánh Tông tin tưởng trao quyền nhiếp chính khi ngài đích thân chinh phục Chiêm Thành, và sau này, khi nhiếp chính với cương vị Hoàng Thái hậu, Ỷ Lan đã góp phần không nhỏ trong việc ổn định chính sự, giúp cho trong nước yên ổn, lòng dân an vui, được nhân dân quý trọng, tôn vinh.
Dẫu vậy, đời người không tránh được sai lầm. Sử cũ còn ghi lại việc bức tử Hoàng hậu Thượng Dương cùng 72 cung nữ. Việc này đã khiến bà day dứt cả phần đời còn lại, xây dựng chùa chiền, sám hối, rửa oan. Do vậy, bà rất tinh thông Phật pháp, là người "hiểu sâu tôn chỉ" đạo Phật. Với tài văn chương, bà đã để lại cho đời bài kệ vẫn còn lưu lại trong Thiền uyển tập anh rất có giá trị.
