Ngày về là những mảnh ký ức về những ngày Thầy Thích Nguyên Tịnh làm thị giả bên Sư Ông Làng Mai (Thiền sư Thích Nhất Hạnh), đan xen những chiêm nghiệm và câu chuyện của cá nhân Thầy, được trình bày ở dạng những bài viết ngắn. Giữa các bài viết là các bài thơ do chính Thầy sáng tác.
Trích đoạn sách Ngày Về - Ghi Lại Những Kỷ Niệm Tại Làng Mai
Con sẽ tự khắc thấy Thầy ngay
Thầy hát cùng chúng tôi bằng cả trái tim. Thầy rất thích nghe các con của Thầy hát bài này. Bài thơ ấy cũng hàm chứa một sự thực tập rất sâu sắc mà Thầy muốn nhắn nhủ. Đêm nay, giữa khung cảnh ấm tình này, Thầy đã hát và phát âm rõ ràng nhiều từ. Các con của Thầy vui quá, xúc động quá, nhiều sư em đã vừa hát vừa đưa tay lên quẹt những giọt nước mắt không ngăn được. Mà thực sự không ai cần phải cố gắng ngăn cản những giọt nước mắt hạnh phúc ấy. Các anh chị em đã nói lên niềm vui khi nghe được những từ Thầy phát âm tròn chữ trong bài hát. “Bạch Thầy, Thầy hát rõ chữ lắm!”, “Thầy ơi, Thầy phát âm chữ ‘cẩn trọng’ hay ghê!”, “Thầy ơi, mình hát lại một lần nữa nghe…” Thầy có vẻ hơi mắc cỡ khi các sư con khen nhiều quá, nên đã vừa cười vừa nói: “Thôi được rồi!” Thầy còn nói thêm mấy câu nữa, nhưng do vừa nói vừa cười thành tiếng nên chúng tôi không nghe rõ. Tâm linh anh chị em chúng tôi ai cũng bị chấn động bởi những từ Thầy nói. Dù những từ Thầy nói phát xuất từ kết quả tập luyện hay đi ra từ tàng thức thì chúng tôi đều hạnh phúc như nhau. Nhiều người trong số chúng tôi chưa từng nghe Thầy nói lại một từ nào kể từ ngày Thầy bệnh. Thầy đưa tay chỉ tới phía trước. Mọi người nhìn theo hướng ánh mắt Thầy. Sư em Trăng Non Cao đang vừa cười vừa đưa tay thấm những giọt nước mắt. Không phải một mình sư em xúc động. Nhiều người đã khóc. Thầy cũng xúc động và ánh mắt Thầy tràn đầy tình thương. Chúng tôi tìm thấy bóng dáng Thầy nơi thâm sâu năm uẩn của chúng tôi. Trở về và yên lại, chúng tôi tức khắc thấy được bóng dáng Thầy hiển hiện. Tôi mãi mãi tin lời Thầy:
Chúng ta hãy cùng đi chơi Nơi bản môn Để thấy giữa trời tuyết đông Hoa anh đào nở rộ Tại sao lại nói tới chia ly Em thấy không? Tôi không cần chết Mà với em mỗi phút giây vẫn có thể trở về.
(Nhất như – Thầy Làng Mai)
