Bạn đang cầm trong tay quyển sách đã được viết trong những ngày tháng cuối cùng của một người cả đời cầm bút không bao giờ mệt mỏi. Quyển sách này mới thật là quyển sách cuối cùng của anh Thuần. Trước đây, ai cũng tưởng Im lặng, như lời chia tay là quyển cuối cùng; ngay chính anh cũng đã nghĩ vậy. Nhưng rồi anh vẫn tiếp tục viết. Như anh từng nói, chữ là "sự sống của tôi, là lồng ngực của tôi thở trên mỗi trang giấy viết… cho đến khi gục chết trên chữ".
Anh Thuần đã viết với một tốc độ như một người trẻ còn sung sức trong những ngày sức khỏe dần dần suy kém. Mắt anh lúc đó đã mờ. Anh vốn là người rất nhạy cảm, dễ xúc động trước vẻ đẹp của con người và thiên nhiên. Mùa xuân năm nay, Paris rộn ràng hoa nở, anh than: "Anh biết hoa nở ngoài hàng hiên đẹp lắm nhưng anh có nhìn thấy được đâu!" Anh đọc rất khó khăn. Anh đọc trên màn hình chỉ rõ khi bài được hiện ra với nền đen chữ trắng. Mắt anh lóa khi gặp phải nhiều màu trắng trên trang giấy. Anh đọc sách với một tấm giấy bôi đen chỉ chừa một khoảng nhỏ để anh di chuyển dần trên trang sách. Lụi cụi vậy mà vẫn bền chí đọc. Tim anh thì cứ yếu dần, lúc đập nhanh, lúc đập chậm, khiến người anh mệt vô cùng. Vậy mà anh nói mỗi ngày anh vẫn kiên trì ngồi viết ít nhất là 2 hay 3 tiếng đồng hồ. Viết được chặng nào, anh gởi qua email cho hai em của anh ở Mỹ là chị Quỳnh và tôi chặng đó để "xin ý kiến", và vì… sợ mất! Vậy mà, thú thật, nhiều lúc tôi chưa kịp đọc đoạn anh gởi thì đã nhận được đoạn tiếp theo rồi!
Thấy anh làm việc quá sức, chị em tôi rất lo lắng. Những lúc nói chuyện và trao đổi thường xuyên với anh trên điện thoại, nhất là khi nghe anh ho sù sụ, chúng tôi khuyên anh nên làm từ từ thôi. Nhưng "mệt mà vui!", anh vẫn nói. Thì thôi, miễn anh vui là được rồi! Hễ còn thở được là anh vẫn còn viết. Cho đến khi bắt đầu thở khó thì anh được đưa vào bệnh viện. Thật là kỳ diệu, anh đã viết xong quyển sách chỉ vài ngày trước khi nhập viện! Lúc viết sắp xong, anh bảo, sách này nên có tranh vẽ minh họa. Thế là cháu ngoại anh, Juliette, 9 tuổi, được anh chọn làm họa sĩ! Và cháu đã rất sung sướng được đồng hành cùng ông ngoại trong quyển sách này. Cùng với chị, em Paul (7 tuổi) sau đó cũng đã vui sướng vẽ tranh cho sách ông ngoại. Nghe mẹ các cháu kể, lúc ở bệnh viện, chỉ vài ngày trước khi mất, những lúc tỉnh táo anh vẫn còn rất minh mẫn, hỏi thăm "Juliette đã vẽ xong con rùa chưa?". Anh vẫn còn nghĩ đến quyển sách trong những giờ phút đó.
Cây viết là người bạn thân thiết không bao giờ rời anh trong đời. Người bạn đó đã đem lại cho anh nguồn vui và lẽ sống. Và cũng nhờ niềm vui vô biên đó mà bây giờ chúng ta mới có được quyển sách này để trân quý.
(Xin chắp tay mạn phép anh để những dòng này vào trong sách của anh, bởi vì không thể nào "xin ý kiến" của anh được nữa rồi!).
Cao thị Mỹ-Lộc
California, 7/2024
Mục lục sách Kalila Và Dimma - Ngụ Ngôn Kể Lại (Di Cảo)
Quyển sách này đã được viết như thế nào?
Lời nói đầu
Cổ thư
Bidpai
GIEO GIÓ...
Kalila nói với Dimma: “Bạn đang gieo gió, bạn sẽ gặt bão”
Sư tử và bò
Con chồn và cái trống
Ông thầy tu và tên ăn trộm
Con quạ, con rắn và con sơn cẩu
Con cò và con cua
Con thỏ và con sư tử
Ba con cá
Con rệp và con rận
Con vịt và ngôi sao
Lạc đà, sử tử, chó sói, sơn cẩu và quạ
Con hải điểu và biển
Con rùa và hai con ngỗng
Bầy khỉ và con chích choè
Chàng xảo quyệt và chàng ngây ngô
Chim hải âu và con chồn xà thực
Chuột ăn sắt
Hoàng thái hậu
Ông hoạ sĩ và cái áo choàng
Ông lang băm và con gái của vua
Người đàn bà và con vẹt
BẠN VÀ THÙ
Vua hỏi nhà hiền triết: “Thế nào là làm bạn?
Có hay chăng kẻ thù giai đoạn và kẻ thù bản chất?”
