Cuộc thăm dò các chủ đề của triết học trong tự thân nó khiến ta nếm trải mùi vị tươi nguyên nhất của cuộc đời. Bạn không bước qua ngưỡng cửa triết học để đi vào một kho tàng chứa sẵn các đáp án cho mọi vấn đề của nhân sinh và vũ trụ vì trên thực tế, không có kho tàng nào như thế; mỗi người phải lập thành lời giải đáp ngay trong tâm trí của chính mình. Đặt chân vào triêát học có nghĩa bạn là kẻ tự mình thăm dò và chiêm nghiệm các câu hỏi quan trọng nhất trong cuộc hiện sinh của bạn, với cùng đích soi sáng và am hiểu để có một cái nhìn thấu suốt, nhất quán và toàn diện cho chính bạn.
Như thế, triết học quả thật không cung cấp sẵn cho người học triết một căn bản tư tưởng để định hướng hành động; triết học chỉ là nơi con người trí tuệ trải nghiệm cuộc tư duy không cách ly với hành động. Tất cả tiềm ẩn trong chính tâm thức mỗi người; bạn vừa sống vừa khám phá để trung thực với bản thân và hòa điệu với người khác, đồng thời cuộc hành trình đó đan quyện cùng kéo dài theo những ngày sống của bạn.
Sách được chia làm hai phần. Sau phần nội dung chính trải rộng suốt 12 chương là phần chú thích các thuật ngữ và các tên người có đánh dấu * trong phần nội dung. Tuy gọi là chú thích nhưng tác giả đã cố gắng trình bày có tính khai triển về lý thuyết của mỗi trường phái và đặc trưng của mỗi triết gia, khoa học gia hay văn nghệ sĩ có tên trong sách.
Hàng chục trường phái và hàng trăm nhân vật ấy làm thành một nội dung mà sau khi dốc hết sức mình, chúng tôi vẫn cảm thấy chưa an tâm, phần vì khuôn khổ của cuốn sách, phần vì năng lực hạn hẹp, nên khó có thể chuyển tải trung thực những muôn hình muôn vẻ của triết học từ cổ đại đến hiện đại. Chắc chắn rằng mọi thiếu sót sẽ được bạn đọc bổ khuyết bằng cách tìm tới các nguồn tài liệu phong phú hơn, trong thời buổi công nghệ thông tin này.
Cuốn sách này được hình thành theo một quá trình học hỏi và suy nghĩ dài ngày từ Đại học Huế tới Đại học Toronto, Canada. Chúng tôi xin được bày tỏ lòng tri ân các giáo sư đã trực tiếp hay gián tiếp tận tình bồi đắp trong giảng đường hay qua sách vở; trong đó có các vị thầy như Nguyễn Văn Trung, Lê Tôn Nghiêm, Nguyễn Đăng Thục, Trần Thái Đỉnh, Lê Tử Thành, Robert Paul Wolff, Maurice Long,...
Sách liên quan của tác giả Nguyễn Ước
1. Đại cương triết học Tây Phương-Nguyễn Ước
2. Đại cương triết học Đông Phương-Nguyễn Ước
