29 tuổi, Albert Carnus ghi dấu bước chân đầu tiên trên văn đàn bằng hai câu văn ngắn gọn. Hào quang đến với ông ngay sau đó và cho tới giờ dường như chưa khi nào lụi tắt. Câu chuyện về Meursault, một kẻ không bao giờ tự tra vấn mình, một kẻ dửng dưng, đứng ngoài những tập tục, lề thói của xã hội, một “kẻ ngoại cuộc", ngay từ khi ra mắt đã (và sẽ còn) làm dấy lên bao cuộc tranh luận về tính phi lý, chủ đề cái chết cùng những tranh cãi không ngừng ở các lĩnh vực từ chính trị, tâm lý học cho tới tâm thần học.
Với hơn 7 triệu bản in đã tiêu thụ chỉ riêng ở Pháp, cùng hàng trăm triệu bản in bằng hơn 60 thứ tiếng khác, Kẻ ngoại cuộc là một trong ba tác phẩm Pháp ngữ được đọc nhiều nhất trên toàn thế giới. Tác phẩm cũng đã nhiều lần được chuyển thể sang phim, kịch, truyện tranh... và là một trong những dấu ấn quan trọng giúp Albert Camus được trao giải Nobel Văn học năm 1957.
Khi cuốn tiểu thuyết vừa ra mắt độc giả năm 1942, giới phê bình biết ngay đây là một tác phẩm mới lạ, có tầm quan trọng lớn. Các tên tuổi hàng đầu như Jean-Paul Sartre, Maurice Blanchot đều có bài giới thiệu và phê bình. Đến tận lúc này, cuốn sách vẫn trở thành đề tài cho vô số bài biên khảo và được nghiên cứu về các phương diện văn học, triết học, chính trị, chủ nghĩa thực dân, v.v.
Tiểu thuyết này được viết với đại từ ngôi thứ nhất: “tôi”. Chính Meursault nói, và người đọc chỉ biết câu chuyện qua những gì anh ta kể. Câu văn thường ngắn, nhất là trong phần Một, đôi khi không có liên hệ giữa nguyên do và hậu quả, giữa những câu văn, điều này cho thấy Meursault tỏ ra dửng dưng, không hiểu biết về sự hợp lý do xã hội áp đặt, không tin vào sự phối hợp giữa hành động và tư duy của con người. Anh ta chỉ nhận thấy điều mình làm mà không suy nghĩ xa hơn.
Anh ta không bao giờ tự tra vấn mình, tự cho rằng mình không có liên hệ gì, một kẻ đứng ngoài những tập tục, lề thói của xã hội, một “kẻ ngoại cuộc".
Nhà phê bình Maurice Blanchot viết: Nhân vật trong Kẻ ngoại cuộc “đối với chính mình như là một người khác đang nhìn mình và nói về mình… Anh ta hoàn toàn đứng ở ngoài.”
Câu chuyện về Meursault ngay từ khi ra mắt đã (và sẽ còn) làm dấy lên bao cuộc tranh luận về tính phi lý, chủ đề cái chết cùng những tranh cãi không ngừng ở các lĩnh vực từ chính trị, tâm lý học cho tới tâm thần học.
