Christian Matthias Theodor Mommsen là giáo sư người Đức giảng dạy và nghiên cứu về ngành cổ điển học, sử học, luật học và khảo cổ học. Công trình đem đến cho Mommsen nhiều vinh quang nhất, chính là tác phẩm Römische Geschichte (Lịch sử La Mã). Năm 1902, ở tuổi 85, ông được trao giải Nobel Văn học. Giải Nobel Văn học thường trao cho thành tựu trọn đời của một tác giả, nhưng Mommsen là một trong số chín khôi nguyên Nobel (tính đến năm 2022) có tác phẩm được nhắc đến để vinh danh đặc biệt, và tác phẩm đó chính là Lịch sử La Mã.
GIỚI THIỆU TÁC PHẨM:
Theo dự kiến ban đầu của Theodor Mommsen, Lịch sử La Mã sẽ gồm 5 tập, từ khởi thủy của Roma cho đến thời hoàng đế Diocletianus (năm 305), khi Đế quốc La Mã bị chia cắt thành hai nửa Đông và Tây. Ba tập đầu (nội dung chia thành 5 “quyển”) được xuất bản vào các năm 1854, 1855 và 1856, với trục thời gian kéo dài đến trận Thapsus năm 46 TCN và các cải cách của Julius Caesar. Đến năm 1885, Mommsen xuất bản quyển sách được xem là tập V của bộ Lịch sử La Mã, mang tên Các tỉnh của Đế quốc La Mã từ thời Caesar đến thời Diocletianus. Đối với tập IV còn thiếu, tuy không viết, nhưng Mommsen vẫn soạn nhiều bài giảng liên quan đến thời kỳ Đế quốc La Mã nhằm giảng dạy tại trường đại học và được học trò ghi chép lại. Đến năm 1992, 90 năm sau ngày Mommsen được trao giải Nobel, Nhà sử học Đức Alexander Demandt cho xuất bản tập IV “phục dựng” của bộ Lịch sử La Mã dưới cái tên Römische Kaisergeschichte (Lịch sử Đế quốc La Mã).
Bản tiếng Việt Lịch sử La Mã gồm 5 tập, được xuất bản lần lượt. Tập 1 được xuất bản trong năm nay, nội dung gồm:
Quyển I: Giai đoạn từ nguyên thủy cho đến khi giải thể chế độ quân chủ.
Quyển II: Giai đoạn từ khi giải thể chế độ quân chủ ở Roma cho đến thời điểm thống nhất Italia.
